UEFA European Championship
Giải vô địch châu Âu hay còn gọi là European Championship được tổ chức lần đầu tiên vào năm 1960 tại Pháp. Kể từ đó, cứ 4 năm một lần giải lại diễn ra và trở thành một trong những giải đấu hấp dẫn nhất trên thế giới.
Giai đoạn đầu tiên
Người đề ra ý tưởng thành lập Euro là tổng thư kí liên đoàn bóng đá Pháp Henry Delauney. Tại vòng chung kết Euro đầu tiên năm 1960, đội tuyển Liên Xô với thủ môn huyền thoại Lev Yashin đăng quang lần một cách đầy thuyết phục sau khi đánh bại Nam Tư với tỉ số 2-1 trong trận chung kết.
Lần thứ hai giải được tổ chức là vào năm 1964 trên đất Tây Ban Nha. Ngay từ vòng đấu loại đã có một sự cố xảy ra khi đội tuyển Hi Lạp từ chối đá với Albani, vì giữa hai nước này có xung đột từ năm 1912. Đội tuyển Liên Xô lần thứ hai liên tiếp lọt vào trận chung kết nhưng đã bị thua chủ nhà Tây Ban Nha. Đó cũng là lần duy nhất đội bóng xứ bò tót lọt giành được một danh hiệu lớn cho đến nay.
Bốn năm sau, vòng chung kết Euro chuyển đến đất nước Địa Trung Hải Italia. Sau thất bại thảm hại trước CHDCND Triều Tiên ở World Cup 1966, đội tuyển Ý dường như lột xác và chơi xuất sắc tại giải đấu này. Đây là quãng thời gian thành công của bóng đá Italia ở cấp câu lạc bộ nhưng ĐTQG Ý lại không có nhiều thành tích nổi bật. Tại trận bán kết Euro 1968, Ý đã phải dùng đến luật tung đồng xu mới vượt qua được Liên Xô. Trong trận chung kết, các cầu thủ áo Thiên Thanh dễ dàng vượt qua Nam Tư 2-0 để giành ngôi vô địch.
Ấn tượng Tiệp Khắc
Thập kỉ 70 đánh dấu một sự kiện đặc biệt với lần đăng quang ấn tượng của các cầu thủ Tiệp Khắc (cũ) vào năm 1976. Đội bóng Đông Âu liên tiếp gây bất ngờ khi loại hết Liên Xô, Hà Lan rồi đánh bại đương kim vô địch CHLB Đức. Đặc biệt ở trận đấu cuối cùng, kịch tính đã được đẩy lên cao trào: với tỉ số hoà 2-2 trong hai hiệp chính, hai đội phải bước vào loạt đá luân lưu. Cú đá sục bóng quyết định của Penanka không chỉ đưa đội Tiệp Khắc lên đỉnh cao của châu Âu mà còn sáng tạora một phong cách sút bóng độc đáo cho các cầu thủ thế hệ sau học tập.
Thập kỉ 80 và bóng đá tấn công
Thập kỉ 80 đánh dấu sự lên ngôi của lối đá tấn công đẹp mắt. Năm 1984, thế hệ của Michael Platini đã trình diễn thứ bóng đá hào hoa làm say mê lòng người và đăng quang thuyết phục. Bốn năm sau, đến lượt Cơn lốc màu da cam Hà Lan làm mưa làm gió. Dàn cầu thủ gồm toàn những tài năng xuất chúng Ruud Gullit, F.Rijkaard, Ronald Koeman và đặc biệt là Marco Van Basten lần lượt vượt qua mọi thử thách để vinh danh thứ bóng đá tấn công tổng lực mà người Hà Lan phát minh ra.
Kỉ lục của người Đức
Xuyên suốt trong lịch sử của các kì Euro, đội tuyển Đức chính là đội bóng thành công nhất với 3 lần vô địch vào các năm 1972, 1980 và 1996. Sau thế hệ Beckenbauer, Bern Schuster, dấu ấn mà “cỗ xe tăng” để lại chính là lứa cầu thủ xuất sắc đầu những năm 90. Cầu thủ Đức O.Bierhoff chính là người đầu tiên ghi được bàn thắng vàng tại trận chung kết Euro 1996 trước đội tuyển CH Séc, đánh dấu cú hattrick vô địch cho đội bóng giàu thành tích bậc nhất lục địa già.
Những câu chuyện thần tiên
Trong các kì Euro đã diễn ra, có một số đội bóng nhỏ ở châu Âu đã làm nên kì tích. Đầu tiên phải kể đến đội tuyển Đan Mạch tại Euro 1992. Tham dự Euro với tư cách là đội thay thế Nam Tư, nhưng những chú lính chì dũng cảm lần lượt vượt qua mọi chướng ngại vật trên con đường đi tới vinh quang. Giải đấu này đã vinh danh thủ thành Peter Schmeichel, hòn đá tảng giúp cho đội bóng quê hương của Andersen tạo nên bất ngờ lớn nhất trong lịch sử bóng đá.
Mười hai năm sau, một đội bóng khác đến từ đất nước của những vị thần là Hi Lạp một lần nữa đi vào lịch sử. HLV Otto Rehhagel cùng các học trò trình diễn một thứ bóng đá chặt chẽ và thực dụng đến lạnh lùng. Hi Lạp đã vô địch một cách xứng đáng và đó chính là sự tôn vinh sức mạnh của tập thể.
Một khoảnh khắc kì diệu khác mà người hâm mộ sẽ còn nhớ mãi, đó chính là lần đăng quang nghẹt thở của đội tuyển Pháp năm 2000. Cho đến tận những phút cuối của trận chung kết, Italia vẫn dẫn trước 1-0. Nhưng đội tuyển của Zidane đã làm nên một cuộc đào thoát ngoạn mục với pha gỡ hoà của Wiltord và sau đó là bàn thắng vàng của Trezeguet. Đây là một trong những trận đấu hay nhất trong lịch sử các vòng chung kết Euro.