Ghi chú : Bài viết được dịch và tổng hợp từ một số bài của các thành viên trên diễn đàn watchuseek.com.
Nomos là một ví dụ hiếm hoi về một nhà SX đồng hồ ở châu Âu tự sản xuất movement và bán sản phẩm ra với giá dưới 2000$. Trong khi Glashütte Original and A. Lange là hai hãng đồng hồ có truyền thống lâu đời ở Đức với các sản phẩm xa xỉ thì Nomos, Stowa và Sinn là những đại biểu cho các hãng sản xuất ra những chiếc đồng hồ hợp túi tiền với đa số những người yêu thích đồng hồ.
Nhiều nhà SX đồng hồ khác từ Đức chỉ đơn giản sử dụng movement tiêu chuẩn của ETA hoặc Sellita mà không có bất cứ sự cải tiến nào. Điều này cho thấy Nomos đã có hướng đi riêng đúng đắn và hợp với truyền thống SX đồng hồ của người Đức. Ngoài sản xuất movement cho các sản phẩm của chính mình, Nomos còn sản xuất movement cho hãng Wempe (ví dụ như CW1 và CW2).
Trụ sở Nomos là tòa nhà hai tầng ở trung tâm thành phố Glashütte. Tòa nhà này trước đây là nhà ga xe lửa của Glashütte, đã được Nomos mua lại năm 2005.
Tòa nhà này được xây dựng năm 1937 và được cải tạo lại bởi Klaus Schmitt, một nghệ sĩ đến từ vùng Bắc Rhine-Westphalia và là bạn của Roland Schwertner – CEO của Nomos.
Mọi nơi trong các tòa nhà, bạn sẽ tìm thấy những bức tranh hay các tác phẩm nghệ thuật mang đậm triết lí của Nomos trong việc chế tạo đồng hồ. Trên ba tẩng với diện tích khoảng 12000 m2, bạn sẽ tìm thấy những máy gia công mới nhất để cắt mài các bộ phận, các phòng cho bộ phận kiểm soát chất lượng (quality control), phòng họp, … Công việc lắp ráp, cân chỉnh, R&D yêu cầu không gian yên tĩnh hơn do đó được bố trí ở tòa nhà thứ hai.
Nếu bạn rời tòa nhà Nomos, và rẽ trái, đi sang bên đường Altenberger Straße, bạn sẽ đứng trước một tòa nhà hoàn toàn hiện đại, là trụ sở của Glashütte Original.
Một láng giềng khác của Nomos là A. Lange & Söhne. Chỉ cần rời khỏi tòa nhà ga xe lửa và rẽ phải là bạn đã đứng trước lối vào trụ sở A. Lange & Söhne.
Đi khỏi A. Lange & Söhne một vài bước bạn sẽ thấy trường đào tạo thợ đồng hồ của Glashütte.
Ra khỏi tòa nhà Nomos, rẽ phải và đi qua ngã tư bạn sẽ đến SUG (Sächsische Uhrentechnologie GmbH Glashütte), nằm ở đường Dresdner Straße, là nơi sản xuất case cho Sinn, Mühle, Jacques Etoile và các hãng khác.
Vào bên trong trụ sở của Nomos, ngay phía bên phải là bộ phận chuyển hàng và cạnh đó là phòng dịch vụ.
Ở phía cuối ngôi nhà là nơi sản xuất các linh kiện, gồm 4 máy CNC hoạt động luân phiên cả ngày lẫn đêm.
Ấn tượng đầu tiên để lại cho bạn sẽ là một không gian sạch sẽ, nhiều loại máy móc với những tiếng ồn khác nhau, và rất ít người.
Phòng kiểm soát chất lượng cũng nằm ở tầng này.
Quy trình sản xuất các bộ phận
Nhiều bộ phận trong movement đồng hồ được làm từ đồng thau (brass) như là base plate, bridge, … Từ các tấm đồng thau (brass flat strips) người ta cắt thành các miếng hình tròn (circles), và từ đó cắt tạo hình nên các bộ phận nói trên. Trong ảnh các bạn có thể thấy brass flat strips và circles, và các bộ phận đã được cắt tạo hình.
Các bộ phận đơn giản được cắt bởi các máy CNC. Mỗi máy CNC được sử dụng cắt một số bộ phận nhất định trong một chuỗi dây chuyền. Quá trình gia công phải được làm nguội bằng chất lỏng (thường là dầu) để tránh cho máy và sản phẩm gia công bị quá nóng, dẫn đến phá hoại.
Khi việc cắt tạo hình kết thúc, tất cả các bộ phận vẫn chưa tách ra khỏi brass circle. Chúng được vệ sinh bằng máy nén khí.
Các máy CNC không chỉ là cách duy nhất để chế tạo các bộ phận. Các bộ phận cũng có thể được cắt bằng máy ở trong hình dưới đây.
Giai đoạn tiếp theo của quá trình sản xuất là tách các bộ phận ra khỏi brass circle, sau đó là vệ sinh và đánh bóng. Việc vệ sinh được làm thủ công bằng bàn chải, dũa và máy mài cầm tay. Sản phẩm phải hoàn hảo khi kiểm dưới kính phóng đại.
Bề mặt các bộ phận được đánh bóng trước khi lắp chân kính (jewel). Việc đánh bóng được làm chủ yếu bằng tay:
Hầu hết công việc sản xuất đồng hồ được thực hiện trong không gian chỉ vài cm2. Ví dụ như movement Alpha có đường kính chỉ 23.3mm. Điều kiện ánh sáng tốt là rất quan trọng – Đấy là lí do tại sao người ta bố trí nhiều ô cửa kính lớn như thế.
Các tấm base plate của movement CW1 :
Base plate của các movement hình tròn, như Alpha :
Các movement cơ học, hay thậm chí quartz được lắp các ruby nhân tạo (jewel). Những công ti như A. Lange hay Glashütte Original đôi khi sử dụng kim cương. Trong hình dưới là máy ép được dùng để lắp các jewel vào main plate và bridge. Quá trình thực hiện khá đơn giản nhưng yêu cầu sự kiên nhân của những đôi mắt và ngón tay của người thợ khi đặt các jewel vào vị trí.
Ở mặt dưới máy ép là một ma trận các mũi ép có các jewel được đặt vào. Các jewel được dùng trong movement có một số loại và kích cỡ khác nhau, do đó việc đặt đúng vị trí rất quan trọng.
Khi các jewel đã vào đúng vị trí, người thợ đặt bridge hoặc main plate vào phần phía trên của máy ép và ép hai phần lại với nhau. Thế là xong !
Mọi người đều yêu thích perlage, Geneva strip và hoa văn trang trí hình mặt trời (sunburst pattern) trên movement. Cùng với việc sử dụng lớp phủ rhodium và mép cắt vát (beveled edge), đây có thể được xem như là những tinh hoa của người thợ thể hiện vào các chi tiết.
Để làm họa tiết perlage, máy mài tự động được sử dụng. Chú ý là các bộ phận này đã được lắp ruby.
Họa tiết sunburst của các bánh xe (wheel) được làm bởi máy dưới đây :
Movement không chỉ có bridge, các wheel và plate mà còn có các bộ phận khác, ví dụ như các bánh răng cưa được sản xuất bằng những máy rất lớn. Có một quy tắc trong ngành công nghiệp sản xuất đồng hồ : Bạn muốn chế tạo bộ phận càng nhỏ, thì bạn cần máy móc càng to, càng đắt tiền và cả càng ồn khi vận hành.
Ngoài các bộ phận của movement, một quy trình chế tạo khác cũng thể hiện nghệ thuật đặc trưng của ngành đồng hồ Đức đó là chế tạo các con ốc màu xanh bằng việc luyện nhiệt (thermal blued screw). Nomos sử dụng quy trình truyền thống: gia nhiệt cho các con ốc làm từ thép carbon cho đến khi bề mặt các con ốc có màu xanh đặc trưng. Màu xanh này được tạo nên từ lớp oxit phủ trên bề mặt thép, tại nhiệt độ khoảng 290 độ C. Nếu dùng các nhiệt độ khác nhau, thì sẽ nhận được những màu khác nhau. Điều kiện cần cho quá trình này là mũ của các con ốc phải được đánh bóng để loại bỏ những lớp oxit đã được tạo ra trước đó do môi trường.
Cũng có những biện pháp khác rẻ tiền hơn để chế tạo các con ốc màu xanh như sơn phủ hoặc dùng hóa chất nhưng chúng không phải là phương pháp truyền thống, cho nên Nomos không sử dụng.
Các con ốc được đánh bóng bằng máy mài. Đĩa mài bắt đầu quay nhanh dần và sau vài phút thì đầu con ốc đã được đánh bóng.
Mỗi hoạt động sản xuất đều yêu cầu sự tập trung cao độ, kể cả việc đánh bóng các con ốc. Chỉ một ít phút lơ đễnh và mũ ốc không được đánh bóng hoàn toàn đều có thể dẫn đến kết quả tệ hại khi gia nhiệt.
Suốt quá trình gia nhiệt, cần phải giữ nhiệt độ trong giới hạn từ 285-295 độ C. Khi nhiệt độ thấp hơn khoảng 8 độ, sẽ ra màu đỏ còn khi cao hơn sẽ ra màu xanh lá.
Thành quả của quá trình này là movement với lớp phủ rhodium cùng với những con ốc màu xanh tạo nên hiệu ứng thẩm mỹ tuyệt vời, bắt buộc mọi người phải rút credit card ra để mua đồng hồ và nhìn ngắm nó mỗi ngày
Hãy xem hình ảnh chi tiết của movement Theta (CW 1), nó có tất cả mọi chi tiết thiết kế truyền thống của Glashütte : Screw-mounted gold chatons, Swan-neck fine adjustment, Beveling of edges, Hand Engraving, Screw balance, Three quater plate
Với việc giới thiệu swing system (2014), Nomos đã tự sản xuất được toàn bộ các linh kiện cần thiết cho sản phẩm của mình.
Nomos là một ví dụ hiếm hoi về một nhà SX đồng hồ ở châu Âu tự sản xuất movement và bán sản phẩm ra với giá dưới 2000$. Trong khi Glashütte Original and A. Lange là hai hãng đồng hồ có truyền thống lâu đời ở Đức với các sản phẩm xa xỉ thì Nomos, Stowa và Sinn là những đại biểu cho các hãng sản xuất ra những chiếc đồng hồ hợp túi tiền với đa số những người yêu thích đồng hồ.
Nhiều nhà SX đồng hồ khác từ Đức chỉ đơn giản sử dụng movement tiêu chuẩn của ETA hoặc Sellita mà không có bất cứ sự cải tiến nào. Điều này cho thấy Nomos đã có hướng đi riêng đúng đắn và hợp với truyền thống SX đồng hồ của người Đức. Ngoài sản xuất movement cho các sản phẩm của chính mình, Nomos còn sản xuất movement cho hãng Wempe (ví dụ như CW1 và CW2).
Trụ sở Nomos là tòa nhà hai tầng ở trung tâm thành phố Glashütte. Tòa nhà này trước đây là nhà ga xe lửa của Glashütte, đã được Nomos mua lại năm 2005.
Tòa nhà này được xây dựng năm 1937 và được cải tạo lại bởi Klaus Schmitt, một nghệ sĩ đến từ vùng Bắc Rhine-Westphalia và là bạn của Roland Schwertner – CEO của Nomos.
Mọi nơi trong các tòa nhà, bạn sẽ tìm thấy những bức tranh hay các tác phẩm nghệ thuật mang đậm triết lí của Nomos trong việc chế tạo đồng hồ. Trên ba tẩng với diện tích khoảng 12000 m2, bạn sẽ tìm thấy những máy gia công mới nhất để cắt mài các bộ phận, các phòng cho bộ phận kiểm soát chất lượng (quality control), phòng họp, … Công việc lắp ráp, cân chỉnh, R&D yêu cầu không gian yên tĩnh hơn do đó được bố trí ở tòa nhà thứ hai.
Nếu bạn rời tòa nhà Nomos, và rẽ trái, đi sang bên đường Altenberger Straße, bạn sẽ đứng trước một tòa nhà hoàn toàn hiện đại, là trụ sở của Glashütte Original.
Một láng giềng khác của Nomos là A. Lange & Söhne. Chỉ cần rời khỏi tòa nhà ga xe lửa và rẽ phải là bạn đã đứng trước lối vào trụ sở A. Lange & Söhne.
Đi khỏi A. Lange & Söhne một vài bước bạn sẽ thấy trường đào tạo thợ đồng hồ của Glashütte.
Ra khỏi tòa nhà Nomos, rẽ phải và đi qua ngã tư bạn sẽ đến SUG (Sächsische Uhrentechnologie GmbH Glashütte), nằm ở đường Dresdner Straße, là nơi sản xuất case cho Sinn, Mühle, Jacques Etoile và các hãng khác.
Vào bên trong trụ sở của Nomos, ngay phía bên phải là bộ phận chuyển hàng và cạnh đó là phòng dịch vụ.
Ở phía cuối ngôi nhà là nơi sản xuất các linh kiện, gồm 4 máy CNC hoạt động luân phiên cả ngày lẫn đêm.
Ấn tượng đầu tiên để lại cho bạn sẽ là một không gian sạch sẽ, nhiều loại máy móc với những tiếng ồn khác nhau, và rất ít người.
Phòng kiểm soát chất lượng cũng nằm ở tầng này.
Quy trình sản xuất các bộ phận
Nhiều bộ phận trong movement đồng hồ được làm từ đồng thau (brass) như là base plate, bridge, … Từ các tấm đồng thau (brass flat strips) người ta cắt thành các miếng hình tròn (circles), và từ đó cắt tạo hình nên các bộ phận nói trên. Trong ảnh các bạn có thể thấy brass flat strips và circles, và các bộ phận đã được cắt tạo hình.
Các bộ phận đơn giản được cắt bởi các máy CNC. Mỗi máy CNC được sử dụng cắt một số bộ phận nhất định trong một chuỗi dây chuyền. Quá trình gia công phải được làm nguội bằng chất lỏng (thường là dầu) để tránh cho máy và sản phẩm gia công bị quá nóng, dẫn đến phá hoại.
Khi việc cắt tạo hình kết thúc, tất cả các bộ phận vẫn chưa tách ra khỏi brass circle. Chúng được vệ sinh bằng máy nén khí.
Các máy CNC không chỉ là cách duy nhất để chế tạo các bộ phận. Các bộ phận cũng có thể được cắt bằng máy ở trong hình dưới đây.
Giai đoạn tiếp theo của quá trình sản xuất là tách các bộ phận ra khỏi brass circle, sau đó là vệ sinh và đánh bóng. Việc vệ sinh được làm thủ công bằng bàn chải, dũa và máy mài cầm tay. Sản phẩm phải hoàn hảo khi kiểm dưới kính phóng đại.
Bề mặt các bộ phận được đánh bóng trước khi lắp chân kính (jewel). Việc đánh bóng được làm chủ yếu bằng tay:
Hầu hết công việc sản xuất đồng hồ được thực hiện trong không gian chỉ vài cm2. Ví dụ như movement Alpha có đường kính chỉ 23.3mm. Điều kiện ánh sáng tốt là rất quan trọng – Đấy là lí do tại sao người ta bố trí nhiều ô cửa kính lớn như thế.
Các tấm base plate của movement CW1 :
Base plate của các movement hình tròn, như Alpha :
Các movement cơ học, hay thậm chí quartz được lắp các ruby nhân tạo (jewel). Những công ti như A. Lange hay Glashütte Original đôi khi sử dụng kim cương. Trong hình dưới là máy ép được dùng để lắp các jewel vào main plate và bridge. Quá trình thực hiện khá đơn giản nhưng yêu cầu sự kiên nhân của những đôi mắt và ngón tay của người thợ khi đặt các jewel vào vị trí.
Ở mặt dưới máy ép là một ma trận các mũi ép có các jewel được đặt vào. Các jewel được dùng trong movement có một số loại và kích cỡ khác nhau, do đó việc đặt đúng vị trí rất quan trọng.
Khi các jewel đã vào đúng vị trí, người thợ đặt bridge hoặc main plate vào phần phía trên của máy ép và ép hai phần lại với nhau. Thế là xong !
Mọi người đều yêu thích perlage, Geneva strip và hoa văn trang trí hình mặt trời (sunburst pattern) trên movement. Cùng với việc sử dụng lớp phủ rhodium và mép cắt vát (beveled edge), đây có thể được xem như là những tinh hoa của người thợ thể hiện vào các chi tiết.
Để làm họa tiết perlage, máy mài tự động được sử dụng. Chú ý là các bộ phận này đã được lắp ruby.
Họa tiết sunburst của các bánh xe (wheel) được làm bởi máy dưới đây :
Movement không chỉ có bridge, các wheel và plate mà còn có các bộ phận khác, ví dụ như các bánh răng cưa được sản xuất bằng những máy rất lớn. Có một quy tắc trong ngành công nghiệp sản xuất đồng hồ : Bạn muốn chế tạo bộ phận càng nhỏ, thì bạn cần máy móc càng to, càng đắt tiền và cả càng ồn khi vận hành.
Ngoài các bộ phận của movement, một quy trình chế tạo khác cũng thể hiện nghệ thuật đặc trưng của ngành đồng hồ Đức đó là chế tạo các con ốc màu xanh bằng việc luyện nhiệt (thermal blued screw). Nomos sử dụng quy trình truyền thống: gia nhiệt cho các con ốc làm từ thép carbon cho đến khi bề mặt các con ốc có màu xanh đặc trưng. Màu xanh này được tạo nên từ lớp oxit phủ trên bề mặt thép, tại nhiệt độ khoảng 290 độ C. Nếu dùng các nhiệt độ khác nhau, thì sẽ nhận được những màu khác nhau. Điều kiện cần cho quá trình này là mũ của các con ốc phải được đánh bóng để loại bỏ những lớp oxit đã được tạo ra trước đó do môi trường.
Cũng có những biện pháp khác rẻ tiền hơn để chế tạo các con ốc màu xanh như sơn phủ hoặc dùng hóa chất nhưng chúng không phải là phương pháp truyền thống, cho nên Nomos không sử dụng.
Các con ốc được đánh bóng bằng máy mài. Đĩa mài bắt đầu quay nhanh dần và sau vài phút thì đầu con ốc đã được đánh bóng.
Mỗi hoạt động sản xuất đều yêu cầu sự tập trung cao độ, kể cả việc đánh bóng các con ốc. Chỉ một ít phút lơ đễnh và mũ ốc không được đánh bóng hoàn toàn đều có thể dẫn đến kết quả tệ hại khi gia nhiệt.
Suốt quá trình gia nhiệt, cần phải giữ nhiệt độ trong giới hạn từ 285-295 độ C. Khi nhiệt độ thấp hơn khoảng 8 độ, sẽ ra màu đỏ còn khi cao hơn sẽ ra màu xanh lá.
Thành quả của quá trình này là movement với lớp phủ rhodium cùng với những con ốc màu xanh tạo nên hiệu ứng thẩm mỹ tuyệt vời, bắt buộc mọi người phải rút credit card ra để mua đồng hồ và nhìn ngắm nó mỗi ngày
Hãy xem hình ảnh chi tiết của movement Theta (CW 1), nó có tất cả mọi chi tiết thiết kế truyền thống của Glashütte : Screw-mounted gold chatons, Swan-neck fine adjustment, Beveling of edges, Hand Engraving, Screw balance, Three quater plate
Với việc giới thiệu swing system (2014), Nomos đã tự sản xuất được toàn bộ các linh kiện cần thiết cho sản phẩm của mình.
Sửa lần cuối: