Sự việc có phần nghiêm trọng khi mới đây hàng ngàn khách hàng của Nhommua chưa biết quyền lợi của mình sẽ ra sao khi tham gia vào mạng mua bán này, dù mới đây Nhommua tuyên bố sẽ bồi thường cho khách hàng nếu voucher không thanh toán được; và chuyện “đấu đá nội bộ” tại Nhommua như một trong những chiếc bóng nổ tung, nhắc nhở người tiêu dùng cẩn trọng hơn khi click chuột để mua hàng… Từ vụ việc này cũng là lúc cũng cần có một cái nhìn toàn cảnh trước “xu hướng” mua bán online đang bùng phát hiện nay, nhất là trong bối cảnh những quy định pháp luật của “ngành” này còn thiếu và khó xử lý.
Phần 1: Click chuột mua hàng
Mua bán online thu hút giới trẻ
Tạm gác chuyện “ồn ào” của Nhommua sang một bên vì đến nay 3 nhà đầu tư lớn là IDG Ventures Vietnam, Reabate Networks, ru-Net và ông Tom Trần (vốn là CEO của Nhommua) đã có được những thỏa thuận trước mắt trong điều hành Nhommua... Ngược thời gian, hình thức mua bán qua mạng tại Việt Nam chỉ được nhắc đến khi “gã khổng lồ” eBay bắt tay cùng đơn vị Chodientu. Khi đó những tưởng đây là bước đi mạo hiểm bởi phương thức mua bán online chưa bao giờ là thói quen của người dùng Việt. Tuy nhiên, chưa đầy 2 năm sau đó, hàng loạt các thương vụ đầu tư lớn đã đổ vào thị trường, bức tranh thương mại điện tử (TMĐT) tại Việt Nam trở nên sôi động, khái niệm mua hàng trực tuyến cũng bắt đầu lan tỏa đến từng người, từng nhà.
Không giấu nổi vẻ hồ hởi, chị Nguyễn Thị Duyên (27 tuổi, kế toán của một công ty tại quận 8, TPHCM) khoe với chúng tôi voucher mà chị vừa sở hữu trên website Cungmua với giá gần 2 triệu đồng (giá thực tế là hơn 4 triệu đồng), là voucher chuyến du lịch Đà Lạt mùa Giáng sinh tại một khách sạn 3 sao bao gồm dịch vụ khách sạn, các suất ăn và dịch vụ chăm sóc sắc đẹp...
Theo chị, trong thời điểm “lễ tết” như thế này, kiếm được suất du lịch không phải dễ, nhất là với giá khá mềm cho chuyến đi gần như trọn gói. Đây chỉ là một trong hàng trăm ngàn người đang từng ngày, từng giờ săn tìm voucher trên mạng. Ghi nhận thực tế thấy rõ, lựa chọn phương thức mua sắm qua mạng như trên được nhiều đối tượng trẻ, đặc biệt là giới học sinh, sinh viên và nhân viên văn phòng đặc biệt ưa chuộng. Các voucher thường rất đa dạng bao gồm giày dép, quần áo, hàng điện tử - gia dụng đến cả… những chuyến du lịch trong và ngoài nước. Thông thường, những voucher được quảng cáo rẻ hơn giá gốc từ 50% - 80% nếu đủ số lượng người cùng mua theo quy định. Và dĩ nhiên, với tâm lý chuộng hàng rẻ, lại đặt niềm tin vào những sản phẩm được nhiều người lựa chọn, loại hình mua hàng trực tuyến trở thành chợ di động đối với phần lớn các chị em.
Tiện lợi và giá rẻ khiến nhiều người lao vào mua hàng trên mạng và cũng sản sinh ra hàng trăm hình thức bán hàng qua mạng. Cá nhân, vốn nhỏ thì làm gian hàng giới thiệu trên các mạng xã hội; một nhóm người thì hùn vốn, làm một trang mua bán riêng; quy mô hơn là thành lập cả công ty… Mô hình mua hàng trực tuyến theo nhóm xuất hiện tại Việt Nam cuối năm 2010, nhưng nở rộ vào năm 2011 với hơn 90 website cung cấp dịch vụ này. Những website nổi bật kinh doanh theo mô hình này tại nước ta có thể kể đến như muachung, hotdeal, nhommua, cungmua, cucre…, còn các trang mua bán nhỏ lẻ thì nhiều vô kể.
Một thống kê của dealcuatui.com cho thấy, doanh số toàn thị trường năm 2011 của dịch vụ mua hàng theo nhóm đạt hơn 670 tỷ đồng với hơn 4,6 triệu voucher và 7.600 deal. Một số công ty trung bình đạt trên dưới 100 deal hàng ngày, lúc cao điểm như cuối năm có lúc đạt 200 sản phẩm và dịch vụ hàng ngày. Tập đoàn Alibaba.com (Trung Quốc) cũng ghi nhận, số thành viên Việt Nam gia nhập sàn thương mại điện tử này cũng đạt con số 150.000 vào cuối năm 2011.
Thu hút đầu tư nước ngoài
Xuất hiện tại Việt Nam hơn 10 năm trước, nhưng khái niệm thương mại điện tử chỉ được ghi nhận bằng hợp tác giữa Tập đoàn eBay và ChợĐiệnTử.vn vào năm 2008. Sau đó 2 năm, eBay đã mua 20% cổ phần của Công ty PeaceSoft (đơn vị chủ quản của ChợĐiệnTử.vn) với mục tiêu phát triển công ty trở thành đơn vị dẫn đầu trong thương mại điện tử tại Việt Nam. Tuy nhiên, gây đình đám nhất phải kể đến IDG Ventures Việt Nam khi công bố sáp nhập 2 công ty CNTT là Nhóm Mua (nhommua.com) và Địa Điểm (diadiem.com) thành tập đoàn MJ Group. Đi kèm theo việc sáp nhập này là thỏa thuận đầu tư trị giá 60 triệu USD của IDG Ventures Việt Nam, Rebate Networks, ru - Net Global vào MJ Group, với mục tiêu trở thành tập đoàn TMĐT lớn trong ngành CNTT.
Đến đầu năm nay, Công ty TNHH MTV Giờ Giải Lao được thành lập, đưa Lazada và Zalora - thương hiệu của trang bán hàng trực tuyến khá phổ biến ở khu vực Đông Nam Á vào hoạt động tại Việt Nam. Điểm đặc biệt của công ty này là khả năng cung cấp đa dạng các mặt hàng từ giày dép, quần áo đến các sản phẩm điện - điện tử, CNTT. Ngoài ra, để phù hợp với thị trường Việt Nam, đơn vị này cũng sẵn sàng sử dụng các dịch vụ thanh toán đa dạng bao gồm cả thẻ Visa và tiền mặt cho các khách hàng có nhu cầu. Từ đó, chỉ sau 8 tháng hoạt động, Lazada đã cán mức 10 triệu lượt khách hàng tại thị trường Việt Nam.
Sự tấn công ồ ạt của các công ty TMĐT nước ngoài đã làm tỉnh dậy ý tưởng kinh doanh của các doanh nghiệp trong nước. Đầu tiên phải kể đến Công ty VNG. Sau khi thử nghiệm thành công website 123mua.vn, cuối tháng 10, VNG âm thầm ra mắt website TMĐT 123.vn, hoạt động theo mô hình kinh doanh B2C (Business to Customer), chuyên kinh doanh các sản phẩm chính hãng. Để phát triển mạnh mẽ lĩnh vực mới này, VNG đã tuyển dụng hơn 250 nhân viên, thuê kho bãi và văn phòng đồ sộ. Riêng với những đơn vị đã đi đầu trong lĩnh vực này như Công ty PeaceSoft, đơn vị sở hữu Chodientu.vn cũng sẵn sàng thay đổi mình. Cụ thể, để xử lý khâu thanh toán, PeaceSoft phối hợp với Ngân hàng Sacombank và CyberSource thuộc Tổ chức Thẻ quốc tế VISA, trở thành Cổng thanh toán Thẻ quốc tế cấp một. Tiếp theo đó là thay đổi hàng loạt các phương thức mua bán và thanh toán để bắt kịp với các doanh nghiệp nước ngoài…
Một thị trường ồn ào, náo nhiệt đã hình thành và nơi đó cũng cạnh tranh sống chết, ngậm đắng chịu thiệt cũng là chuyện thường…
Phần 2: Thuận mua vừa bán chưa chắc đã xong
Rất, rất nhiều người thân quen của chúng tôi gởi email, nhắn tin và gọi điện thoại giới thiệu “ngôi chợ” mà bạn của chúng tôi vừa xây trên mạng. Ở đó như một siêu thị, từ mua bán online hàng hóa gia dụng, đồ điện tử đến voucher ăn uống, du lịch… và thậm chí biết chúng tôi có con nhỏ, giới thiệu luôn gian hàng áo quần trẻ con. Với những gian hàng thân quen, thuận mua vừa bán xem như đã xong, nhưng thực tế có không ít người “dính đòn” khi mua bán qua mạng, cay đắng hơn là không biết kêu ai.
Ngậm đắng... cho qua chuyện
Có trường hợp, khách hàng của Nhommua gần như bị bỏ mặc, chị L.Xuân, một khách hàng tại quận 3, TPHCM sau khi mua voucher đi ăn ở một nhà hàng tại quận 1 liền bị nhà hàng từ chối do voucher không sử dụng được. Và, khi chị gọi lên hỗ trợ nhằm đòi lại tiền mặt mình đã bỏ ra mua voucher, thì hỗ trợ lại giải quyết theo kiểu trả tiền đó vào tài khoản trên Nhommua. Điều này đồng nghĩa với tiền mặt của chị L.Xuân “đóng băng” trong tài khoản đó… Không ít người tiêu dùng cũng gặp trình trạng như chị L.Xuân.
Với khách hàng của Nhommua, đi kiện cũng khó. Một số luật sư cho biết, nếu người dùng đã mua sản phẩm tại Nhommua, nhưng khi sử dụng không được thì hoàn toàn có thể kiện ra tòa và tòa án sẽ đề nghị bên phía Nhommua bồi thường thiệt hại. Tuy nhiên, thực tế của việc thực hiện một vụ kiện để tòa thụ lý là rất khó, bởi thiệt hại của người dùng phải từ 500.000 đến 2 triệu đồng, nhưng đa số các sản phẩm mà người dùng mua đều là sản phẩm có khuyến mãi và nhiều voucher giá trị thấp. Đáng nói hơn, khi vụ việc xảy ra, rất ít người bỏ thời gian ra kiện tụng vì mất thời gian, phiền phức... nên đa phần khách hàng ngậm đắng cho qua chuyện.
Với những món tiền lớn hơn, khách hàng chỉ biết… khóc. Trước đây, chúng tôi đã nhận được đơn tố cáo của chị Phương Trang ngụ tại Đà Nẵng khi mua một chiếc mua iPhone 4. Chị Trang tìm thấy số điện thoại của chủ cửa hàng bán điện thoại qua thông tin trên Internet để liên lạc (0909 065… tên là Sơn) và được người này đề nghị phải chuyển 20% số tiền đặt cọc để mua điện thoại iPhone 4 với giá 12.000.000 đồng rồi sau đó anh Sơn sẽ cho nhân viên chuyển hàng.
Thực hiện đúng lời của Sơn, nhưng sau đó chị Trang lại được Sơn cho biết: “Do nhầm, không biết quy định mới của cửa hàng là phải đặt cọc 40% thì cửa hàng mới chuyển hàng cho khách hàng”, thế là chị Trang gửi tiếp 2.000.000 đồng vào tài khoản của Sơn tại Ngân hàng Vietinbank. Ngay sau đó, Sơn điện cho chị Trang nói sẽ có nhân viên giao hàng tận nhà… nhưng với điều kiện phải tiếp tục chuyển cho Sơn 7.000.000 đồng, số còn lại 1.000.000 đồng khi nào nhân viên giao hàng tới sẽ gửi nốt. Nhưng chờ mãi, chẳng thấy ai đến giao hàng và liên lạc với Sơn cũng không được… khi chị Trang đó mới biết mình bị lừa. Thì ra Sơn mở một “tiệm tạp hóa” trên trang nava@nct.vn để tạo lòng tin mua bán qua mạng rồi lừa đảo. Ngay chính chúng tôi cũng liên lạc với Sơn để mua iPhone 4 và cũng nhận được hình thức “gài bẫy” tương tự như kiểu của chị Trang, chỉ khác khi chúng tôi nói đang ở TPHCM thì Sơn nói hàng của anh ta đang ở Bình Dương, và khi dùng số điện thoại khác để liên lạc với Sơn, nói rằng đang ở Bình Dương cần mua iPhone 4 thì Sơn nói rằng anh ta đang ở Cần Thơ… Tức là Sơn luôn tránh gặp trực tiếp để “tiện” lừa đảo.
Đây chỉ là vài trong hàng ngàn trường hợp ngậm đắng cho qua chuyện khi “dính đòn” mua bán qua mạng. Thế nhưng đó chưa phải là hết…
Cũng lộn xộn không kém...
Sự phát triển ồ ạt của hình thức mua bán trực tuyến cho thấy đã đáp ứng khá tốt nhu cầu “nhanh, rẻ, tiện lợi” của người tiêu dùng và nó cũng thể hiện xu hướng tận dụng công nghệ để làm ăn, đây là một hình thức mới. Như với “chủ chợ”, thành công không phải là chuyện dễ như “click chuột”. Thị trường đã thấy những cú ngã ngựa đau thương và sự cạnh tranh khốc liệt. Phát súng đầu tiên, gây chú ý trong năm 2012 là khi VNG tuyên bố đóng cửa Zing Deal - website cùng mua của công ty này vào hồi tháng 2. Dù chỉ chiếm khoảng 1% thị phần mua theo nhóm, nhưng việc Zing Deal đóng cửa lại khiến nhiều người hụt hẫng. Bởi VNG vốn là một công ty công nghệ lớn tại Việt Nam, có tiềm lực tài chính và cơ sở hạ tầng công nghệ hỗ trợ… nhưng đành nói lời tạm biệt. Kế đó, nhiều website mua theo nhóm khác như Vndoan, muanhanh, chaygia, sweatdeal,… cũng phải ngừng lại hoặc cắt giảm hoạt động.
“Bộ mặt thật” của mua bán trên mạng càng lộ rõ hình hài sau khi một số website như muaban24..., shop360... bị cơ quan chức năng “sờ gáy”. Đây thực chất là bán hàng đa cấp trá hình núp bóng danh nghĩa sàn thương mại điện tử, rất nhiều người, mà đa số là sinh viên, hoặc những người thiếu hiểu biết đã đổ tiền vào đây. Bên cạnh đó, việc trang web Muaban24 bán hàng đa cấp mạo danh TMĐT đã khiến những trang web làm ăn chân chính bị vạ lây vì khiến cho nhiều người hiểu sai về hình thức kinh doanh hiện đại này... Một thống kê mới đây của Bộ Công thương cho thấy, ngoài Muaban24 thì còn 38 website khác cũng đang hoạt động theo mô hình này.
Rõ ràng thuận bán vừa mua chưa chắc đã xong. Hiện, ngay trước mắt, Nhommua cho thấy sẽ bồi thường cho khách hàng nếu khách mua voucher không thanh toán được… Nhưng sự việc này sẽ khiến những người mua hàng online cẩn trọng hơn và phần nào đó uy tín của Nhommua đã giảm sút nghiêm trọng.
Phần 1: Click chuột mua hàng
Mua bán online thu hút giới trẻ
Tạm gác chuyện “ồn ào” của Nhommua sang một bên vì đến nay 3 nhà đầu tư lớn là IDG Ventures Vietnam, Reabate Networks, ru-Net và ông Tom Trần (vốn là CEO của Nhommua) đã có được những thỏa thuận trước mắt trong điều hành Nhommua... Ngược thời gian, hình thức mua bán qua mạng tại Việt Nam chỉ được nhắc đến khi “gã khổng lồ” eBay bắt tay cùng đơn vị Chodientu. Khi đó những tưởng đây là bước đi mạo hiểm bởi phương thức mua bán online chưa bao giờ là thói quen của người dùng Việt. Tuy nhiên, chưa đầy 2 năm sau đó, hàng loạt các thương vụ đầu tư lớn đã đổ vào thị trường, bức tranh thương mại điện tử (TMĐT) tại Việt Nam trở nên sôi động, khái niệm mua hàng trực tuyến cũng bắt đầu lan tỏa đến từng người, từng nhà.
Không giấu nổi vẻ hồ hởi, chị Nguyễn Thị Duyên (27 tuổi, kế toán của một công ty tại quận 8, TPHCM) khoe với chúng tôi voucher mà chị vừa sở hữu trên website Cungmua với giá gần 2 triệu đồng (giá thực tế là hơn 4 triệu đồng), là voucher chuyến du lịch Đà Lạt mùa Giáng sinh tại một khách sạn 3 sao bao gồm dịch vụ khách sạn, các suất ăn và dịch vụ chăm sóc sắc đẹp...
Theo chị, trong thời điểm “lễ tết” như thế này, kiếm được suất du lịch không phải dễ, nhất là với giá khá mềm cho chuyến đi gần như trọn gói. Đây chỉ là một trong hàng trăm ngàn người đang từng ngày, từng giờ săn tìm voucher trên mạng. Ghi nhận thực tế thấy rõ, lựa chọn phương thức mua sắm qua mạng như trên được nhiều đối tượng trẻ, đặc biệt là giới học sinh, sinh viên và nhân viên văn phòng đặc biệt ưa chuộng. Các voucher thường rất đa dạng bao gồm giày dép, quần áo, hàng điện tử - gia dụng đến cả… những chuyến du lịch trong và ngoài nước. Thông thường, những voucher được quảng cáo rẻ hơn giá gốc từ 50% - 80% nếu đủ số lượng người cùng mua theo quy định. Và dĩ nhiên, với tâm lý chuộng hàng rẻ, lại đặt niềm tin vào những sản phẩm được nhiều người lựa chọn, loại hình mua hàng trực tuyến trở thành chợ di động đối với phần lớn các chị em.
Tiện lợi và giá rẻ khiến nhiều người lao vào mua hàng trên mạng và cũng sản sinh ra hàng trăm hình thức bán hàng qua mạng. Cá nhân, vốn nhỏ thì làm gian hàng giới thiệu trên các mạng xã hội; một nhóm người thì hùn vốn, làm một trang mua bán riêng; quy mô hơn là thành lập cả công ty… Mô hình mua hàng trực tuyến theo nhóm xuất hiện tại Việt Nam cuối năm 2010, nhưng nở rộ vào năm 2011 với hơn 90 website cung cấp dịch vụ này. Những website nổi bật kinh doanh theo mô hình này tại nước ta có thể kể đến như muachung, hotdeal, nhommua, cungmua, cucre…, còn các trang mua bán nhỏ lẻ thì nhiều vô kể.
Một thống kê của dealcuatui.com cho thấy, doanh số toàn thị trường năm 2011 của dịch vụ mua hàng theo nhóm đạt hơn 670 tỷ đồng với hơn 4,6 triệu voucher và 7.600 deal. Một số công ty trung bình đạt trên dưới 100 deal hàng ngày, lúc cao điểm như cuối năm có lúc đạt 200 sản phẩm và dịch vụ hàng ngày. Tập đoàn Alibaba.com (Trung Quốc) cũng ghi nhận, số thành viên Việt Nam gia nhập sàn thương mại điện tử này cũng đạt con số 150.000 vào cuối năm 2011.
Thu hút đầu tư nước ngoài
Xuất hiện tại Việt Nam hơn 10 năm trước, nhưng khái niệm thương mại điện tử chỉ được ghi nhận bằng hợp tác giữa Tập đoàn eBay và ChợĐiệnTử.vn vào năm 2008. Sau đó 2 năm, eBay đã mua 20% cổ phần của Công ty PeaceSoft (đơn vị chủ quản của ChợĐiệnTử.vn) với mục tiêu phát triển công ty trở thành đơn vị dẫn đầu trong thương mại điện tử tại Việt Nam. Tuy nhiên, gây đình đám nhất phải kể đến IDG Ventures Việt Nam khi công bố sáp nhập 2 công ty CNTT là Nhóm Mua (nhommua.com) và Địa Điểm (diadiem.com) thành tập đoàn MJ Group. Đi kèm theo việc sáp nhập này là thỏa thuận đầu tư trị giá 60 triệu USD của IDG Ventures Việt Nam, Rebate Networks, ru - Net Global vào MJ Group, với mục tiêu trở thành tập đoàn TMĐT lớn trong ngành CNTT.
Đến đầu năm nay, Công ty TNHH MTV Giờ Giải Lao được thành lập, đưa Lazada và Zalora - thương hiệu của trang bán hàng trực tuyến khá phổ biến ở khu vực Đông Nam Á vào hoạt động tại Việt Nam. Điểm đặc biệt của công ty này là khả năng cung cấp đa dạng các mặt hàng từ giày dép, quần áo đến các sản phẩm điện - điện tử, CNTT. Ngoài ra, để phù hợp với thị trường Việt Nam, đơn vị này cũng sẵn sàng sử dụng các dịch vụ thanh toán đa dạng bao gồm cả thẻ Visa và tiền mặt cho các khách hàng có nhu cầu. Từ đó, chỉ sau 8 tháng hoạt động, Lazada đã cán mức 10 triệu lượt khách hàng tại thị trường Việt Nam.
Sự tấn công ồ ạt của các công ty TMĐT nước ngoài đã làm tỉnh dậy ý tưởng kinh doanh của các doanh nghiệp trong nước. Đầu tiên phải kể đến Công ty VNG. Sau khi thử nghiệm thành công website 123mua.vn, cuối tháng 10, VNG âm thầm ra mắt website TMĐT 123.vn, hoạt động theo mô hình kinh doanh B2C (Business to Customer), chuyên kinh doanh các sản phẩm chính hãng. Để phát triển mạnh mẽ lĩnh vực mới này, VNG đã tuyển dụng hơn 250 nhân viên, thuê kho bãi và văn phòng đồ sộ. Riêng với những đơn vị đã đi đầu trong lĩnh vực này như Công ty PeaceSoft, đơn vị sở hữu Chodientu.vn cũng sẵn sàng thay đổi mình. Cụ thể, để xử lý khâu thanh toán, PeaceSoft phối hợp với Ngân hàng Sacombank và CyberSource thuộc Tổ chức Thẻ quốc tế VISA, trở thành Cổng thanh toán Thẻ quốc tế cấp một. Tiếp theo đó là thay đổi hàng loạt các phương thức mua bán và thanh toán để bắt kịp với các doanh nghiệp nước ngoài…
Một thị trường ồn ào, náo nhiệt đã hình thành và nơi đó cũng cạnh tranh sống chết, ngậm đắng chịu thiệt cũng là chuyện thường…
Phần 2: Thuận mua vừa bán chưa chắc đã xong
Rất, rất nhiều người thân quen của chúng tôi gởi email, nhắn tin và gọi điện thoại giới thiệu “ngôi chợ” mà bạn của chúng tôi vừa xây trên mạng. Ở đó như một siêu thị, từ mua bán online hàng hóa gia dụng, đồ điện tử đến voucher ăn uống, du lịch… và thậm chí biết chúng tôi có con nhỏ, giới thiệu luôn gian hàng áo quần trẻ con. Với những gian hàng thân quen, thuận mua vừa bán xem như đã xong, nhưng thực tế có không ít người “dính đòn” khi mua bán qua mạng, cay đắng hơn là không biết kêu ai.
Ngậm đắng... cho qua chuyện
Có trường hợp, khách hàng của Nhommua gần như bị bỏ mặc, chị L.Xuân, một khách hàng tại quận 3, TPHCM sau khi mua voucher đi ăn ở một nhà hàng tại quận 1 liền bị nhà hàng từ chối do voucher không sử dụng được. Và, khi chị gọi lên hỗ trợ nhằm đòi lại tiền mặt mình đã bỏ ra mua voucher, thì hỗ trợ lại giải quyết theo kiểu trả tiền đó vào tài khoản trên Nhommua. Điều này đồng nghĩa với tiền mặt của chị L.Xuân “đóng băng” trong tài khoản đó… Không ít người tiêu dùng cũng gặp trình trạng như chị L.Xuân.
Với khách hàng của Nhommua, đi kiện cũng khó. Một số luật sư cho biết, nếu người dùng đã mua sản phẩm tại Nhommua, nhưng khi sử dụng không được thì hoàn toàn có thể kiện ra tòa và tòa án sẽ đề nghị bên phía Nhommua bồi thường thiệt hại. Tuy nhiên, thực tế của việc thực hiện một vụ kiện để tòa thụ lý là rất khó, bởi thiệt hại của người dùng phải từ 500.000 đến 2 triệu đồng, nhưng đa số các sản phẩm mà người dùng mua đều là sản phẩm có khuyến mãi và nhiều voucher giá trị thấp. Đáng nói hơn, khi vụ việc xảy ra, rất ít người bỏ thời gian ra kiện tụng vì mất thời gian, phiền phức... nên đa phần khách hàng ngậm đắng cho qua chuyện.
Với những món tiền lớn hơn, khách hàng chỉ biết… khóc. Trước đây, chúng tôi đã nhận được đơn tố cáo của chị Phương Trang ngụ tại Đà Nẵng khi mua một chiếc mua iPhone 4. Chị Trang tìm thấy số điện thoại của chủ cửa hàng bán điện thoại qua thông tin trên Internet để liên lạc (0909 065… tên là Sơn) và được người này đề nghị phải chuyển 20% số tiền đặt cọc để mua điện thoại iPhone 4 với giá 12.000.000 đồng rồi sau đó anh Sơn sẽ cho nhân viên chuyển hàng.
Thực hiện đúng lời của Sơn, nhưng sau đó chị Trang lại được Sơn cho biết: “Do nhầm, không biết quy định mới của cửa hàng là phải đặt cọc 40% thì cửa hàng mới chuyển hàng cho khách hàng”, thế là chị Trang gửi tiếp 2.000.000 đồng vào tài khoản của Sơn tại Ngân hàng Vietinbank. Ngay sau đó, Sơn điện cho chị Trang nói sẽ có nhân viên giao hàng tận nhà… nhưng với điều kiện phải tiếp tục chuyển cho Sơn 7.000.000 đồng, số còn lại 1.000.000 đồng khi nào nhân viên giao hàng tới sẽ gửi nốt. Nhưng chờ mãi, chẳng thấy ai đến giao hàng và liên lạc với Sơn cũng không được… khi chị Trang đó mới biết mình bị lừa. Thì ra Sơn mở một “tiệm tạp hóa” trên trang nava@nct.vn để tạo lòng tin mua bán qua mạng rồi lừa đảo. Ngay chính chúng tôi cũng liên lạc với Sơn để mua iPhone 4 và cũng nhận được hình thức “gài bẫy” tương tự như kiểu của chị Trang, chỉ khác khi chúng tôi nói đang ở TPHCM thì Sơn nói hàng của anh ta đang ở Bình Dương, và khi dùng số điện thoại khác để liên lạc với Sơn, nói rằng đang ở Bình Dương cần mua iPhone 4 thì Sơn nói rằng anh ta đang ở Cần Thơ… Tức là Sơn luôn tránh gặp trực tiếp để “tiện” lừa đảo.
Đây chỉ là vài trong hàng ngàn trường hợp ngậm đắng cho qua chuyện khi “dính đòn” mua bán qua mạng. Thế nhưng đó chưa phải là hết…
Cũng lộn xộn không kém...
Sự phát triển ồ ạt của hình thức mua bán trực tuyến cho thấy đã đáp ứng khá tốt nhu cầu “nhanh, rẻ, tiện lợi” của người tiêu dùng và nó cũng thể hiện xu hướng tận dụng công nghệ để làm ăn, đây là một hình thức mới. Như với “chủ chợ”, thành công không phải là chuyện dễ như “click chuột”. Thị trường đã thấy những cú ngã ngựa đau thương và sự cạnh tranh khốc liệt. Phát súng đầu tiên, gây chú ý trong năm 2012 là khi VNG tuyên bố đóng cửa Zing Deal - website cùng mua của công ty này vào hồi tháng 2. Dù chỉ chiếm khoảng 1% thị phần mua theo nhóm, nhưng việc Zing Deal đóng cửa lại khiến nhiều người hụt hẫng. Bởi VNG vốn là một công ty công nghệ lớn tại Việt Nam, có tiềm lực tài chính và cơ sở hạ tầng công nghệ hỗ trợ… nhưng đành nói lời tạm biệt. Kế đó, nhiều website mua theo nhóm khác như Vndoan, muanhanh, chaygia, sweatdeal,… cũng phải ngừng lại hoặc cắt giảm hoạt động.
“Bộ mặt thật” của mua bán trên mạng càng lộ rõ hình hài sau khi một số website như muaban24..., shop360... bị cơ quan chức năng “sờ gáy”. Đây thực chất là bán hàng đa cấp trá hình núp bóng danh nghĩa sàn thương mại điện tử, rất nhiều người, mà đa số là sinh viên, hoặc những người thiếu hiểu biết đã đổ tiền vào đây. Bên cạnh đó, việc trang web Muaban24 bán hàng đa cấp mạo danh TMĐT đã khiến những trang web làm ăn chân chính bị vạ lây vì khiến cho nhiều người hiểu sai về hình thức kinh doanh hiện đại này... Một thống kê mới đây của Bộ Công thương cho thấy, ngoài Muaban24 thì còn 38 website khác cũng đang hoạt động theo mô hình này.
Rõ ràng thuận bán vừa mua chưa chắc đã xong. Hiện, ngay trước mắt, Nhommua cho thấy sẽ bồi thường cho khách hàng nếu khách mua voucher không thanh toán được… Nhưng sự việc này sẽ khiến những người mua hàng online cẩn trọng hơn và phần nào đó uy tín của Nhommua đã giảm sút nghiêm trọng.
Theo SGGP
